Blériot-SPAD S.510

Revision as of 20:13, 29 August 2018

SPAD S.VII

SPAD VIIC1 Dane podstawowe Państwo Francja Producent Société (anonyme) Pour L'Aviation et ses Dérivés (SPAD) Typ samolot myśliwski Konstrukcja dwupłat o konstrukcji drewnianej, podwozie klasyczne – stałe Załoga 1 Historia Data oblotu maj 1916 Lata produkcji 1916 – 1917 Dane techniczne Napęd 1 Silnik widlasty Hispano-Suiza 8Ba Moc 180 KM (132 kW) Wymiary Rozpiętość 7,82 m (płat górny) 7,57 m (płat dolny) Długość 6,08 m Wysokość 2,20 m Powierzchnia nośna 17,80 m² Masa Własna 545 kg Startowa 775 kg Osiągi Prędkość maks. 193 km/h Prędkość przelotowa 165 km/h Prędkość wznoszenia 4,5 m/s Pułap 5 500 m Zasięg 350 km Długotrwałość lotu 2 godziny Dane operacyjne Uzbrojenie 1 karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm Użytkownicy Francja, Wielka Brytania, Belgia, Polska, Włochy, Rosja https://pl.wikipedia.org/wiki/SPAD_S.VII#/media/File:SPAD_S.VII.jpg SPAD VIIC1 – francuski samolot myśliwski zaprojektowany i zbudowany w 1916 roku w wytwórni lotniczej Société (anonyme) Pour L'Aviation et ses Dérivés (SPAD)

Historia Samolot SPAD VII został skonstruowany na początku 1916 roku przez inż. Louisa Becherau we francuskiej wytwórni lotniczej Société (anonyme) Pour L'Aviation et ses Dérivés (SPAD). Konstruktor zaprojektował samolot myśliwski w układzie dwupłata o mocnej konstrukcji, przystosowany do mającego go napędzać silnika tłokowego rzędowego wytwarzającego większą moc od stosowanych dotychczas silników rotacyjnych. Taki lekki silnik (nazywany widlastym) udało się zbudować szwajcarskiemu inż. Markowi Birkigtowi w 1915 roku we własnych zakładach Hispano-Suiza w Barcelonie, a filia tego zakładu znajdowała się we Francji. W silniku tym cylindry umieszczono w dwóch rzędach po cztery w układzie litery „V”, dzięki czemu uzyskano małą długość wału korbowego. Wszystkie przewody wykonano jako integralne części odlanego bloku silnika. Masa silnika po tych zabiegach wynosiła tylko 150 kg, a moc 140 KM (103 kW), pracowano więc dalszym jego udoskonaleniem.

Prototyp samolotu wyposażonego właśnie w taki silniki oblatano w maju 1916 roku i otrzymał on nazwę SPAD VIIC1. Okrągła obudowa chłodnicy czołowej nadawała mu wygląd samolotu z silnikiem gwiazdowym. Płaty były o kształcie prostokątnym a usztywniono je słupkami i cięgnami stalowymi. W czasie prób prototyp osiągnął prędkość 190 km/h w locie poziomym oraz przekroczył prędkość 200 km/h w locie nurkowym. Jedyną wadą jaka stwierdzono była mniejsza od oczekiwanej zwrotność (zwłaszcza w porównaniu do maszyny takiej jak Nieuport 17), lecz łatwość pilotażu i duża wytrzymałość konstrukcji przeważyła i skierowano go do produkcji seryjnej.

Pierwszy samolot seryjny dostarczono na front 2 września 1916 roku, do francuskiej eskadry myśliwskiej N.3. Łącznie wyprodukowano ok. 5000 samolotów tego typu, przy czym część z doskonalszym silnikiem Hispano-Suiza 8Ba o mocy 180 KM (132 (kW). Z uwagi na swoje walory samoloty SPAD VII zakupiła Wielka Brytania – 118 sztuk, Belgia – 15 sztuk, Włochy i Rosja – 43 sztuki. Ponadto produkowane one były na licencji w Wielkiej Brytanii – 100 sztuk i w Rosji, gdzie w zakładach DUKS w Moskwie wyprodukowano 100 sztuk. Bezpośrednim następcą był szybszy i lepiej uzbrojony SPAD XIII.

Użycie w lotnictwie

Samolot SPAD VII widok z przodu Samoloty myśliwskie SPAD VIIC1 był od września 1916 roku systematycznie wprowadzany na uzbrojenie lotnictwa francuskiego, pierwsze egzemplarze otrzymała francuska eskadra myśliwska N.3, gdzie latali na nim najlepsi francuscy piloci sierż. Paul Sauvage i por. Georges Guynemer. Ten ostatni na samolocie tym zestrzeli w czasie I wojny światowej 19 samolotów przeciwnika.

Na samolotach tych latali w czasie I wojny światowej również piloci amerykańscy, brytyjscy, belgijscy, włoscy, rosyjscy i polscy.

Użycie w lotnictwie polskim Na samolotach SPAD VIIC1 latali polscy piloci jeszcze przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę, w okresie od grudnia 1917 do maja 1918 roku dwa samoloty tego typu używane były w I Polskim Oddziale Awiacyjnym Bojowym II Korpusu. Potem w dniu 2 listopada 1918 roku zdobyto na lotnisku we Lwowie jeszcze jeden samolot tego typu.

Samolot SPAD VII lotnictwa Czechosłowacji W 1919 roku polska misja gen. Romera zakupiła we Francji 18 samolotów SPAD VIIC1 dla lotnictwa polskiego. Samoloty te przetransportowano do Polski drogą morską, a po zmontowaniu otrzymała je 19. eskadra myśliwska, natomiast zdobyczny samolot był użytkowany w 7. eskadrze myśliwskiej. Samoloty te zostały użyte w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, oraz na frontach południowo-wschodnim i wschodnim. Potem 6 samolotów SPAD VIIC1 z 19. eskadry skierowano do Wyższej Szkoły Pilotów na lotnisku Ławica w Poznaniu. Na samolocie tym latał m.in. por. pil. Ludomił Rayski – późniejszy dowódca lotnictwa polskiego.

Opis konstrukcji Samolot SPAD VIIC1 był jednomiejscowym samolotem myśliwskim, dwupłatem o konstrukcji drewnianej, kabina odkryta. Podwozie klasyczne – stałe. Napęd: silnik widlasty, śmigło dwułopatowe, drewniane.

Bibliografia Wiesław Bączkowski: Samolot myśliwski SPAD VII-XIII. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1987, seria: Typy Broni i Uzbrojenia. Nr 114. ISBN 83-11-07418-6. Galeria

Tom Carroll, pilot doświadczalny NACA, w samolocie SPAD

SPAD S.XI Dane podstawowe Państwo Francja Producent Société (anonyme) Pour L'Aviation et ses Dérivés (SPAD) Typ samolot rozpoznawczy Konstrukcja dwupłat Załoga 2 Historia Data oblotu 1916 Lata produkcji 1917 Dane techniczne Napęd 1 Silnik widlasty Hispano-Suiza 8Be Moc 162 kW (220 KM) Wymiary Rozpiętość 11,24 m płat górny 10,94 m płat dolny Długość 7,75 m Wysokość 2,59 m Powierzchnia nośna 36,5 m² Masa Własna 673 kg Startowa 1048 kg Osiągi Prędkość maks. 176 km/h Prędkość wznoszenia 6 m 55 s na 2000 m Pułap 7000 m Zasięg 300 km Długotrwałość lotu 2 h 25 min Dane operacyjne Uzbrojenie 1 Karabin maszynowy Vickers 7,7 mm i 1-2 karabiny maszynowe Lewis (7,7 mm) 70 kg bomb Użytkownicy

Francja  Stany Zjednoczone  Belgia  Imperium Rosyjskie

Rzuty Rzuty samolotu Commons Multimedia w Wikimedia Commons SPAD S.XI – francuski samolot myśliwski i rozpoznawczy z okresu I wojny światowej.

Historia Samolot SPAD S.XI został skonstruowany w czerwcu 1916 roku przez inż. Louisa Béchereau we francuskiej wytwórni lotniczej Société (anonyme) Pour L'Aviation et ses Dérivés (SPAD) jako dwumiejscowe rozwinięcie modelu SPAD S.VII. Prototyp oblatano we wrześniu 1916 roku. Miał więc większe wymiary - powiększyła się rozpiętość płatów, powierzchnia nośna i długość kadłuba. Oba płaty otrzymały skos 5°, zaś płat górny został wysunięty do przodu. Zmienione zostały kształty sterów kierunku i wysokości, zastosowano szerszy rozstaw kół podwozia. Do napędu zastosowano początkowo silnik widlasty Hispano-Suiza 8B o mocy 147 kW (200 KM), a uzbrojenie stanowił stały, zsynchronizowany karabin maszynowy Vickers 7,7 mm oraz ruchomy karabin maszynowy Lewis kal. 7,7 mm na obrotnicy.

Prototypowy egzemplarz został w listopadzie 1916 roku przekazany do prób lotnictwu wojskowemu, uzyskując oficjalne oznaczenie SPAD S.XIC2. Testy jednak wykazały niską przydatność maszyny jako myśliwca, w związku z czym wytwórnia podjęła się przeróbki samolotu na rozpoznawczy (pod oznaczeniem SPAD S.XIA2). Zainstalowano mocniejszy silnik Hispano-Suiza 8Be o mocy 162 kW (220 KM), a uzbrojenie powiększono o 1 karabin maszynowy Lewis na obrotnicy (obserwator miał więc podwójny km Lewisa). W kabinie obserwatora wygospodarowano miejsce na aparat fotograficzny do zdjęć pionowych lub skośnych, a dodatkowo samolot mógł zabrać do 70 kg bomb na zaczepach podskrzydłowych.

Na bazie tej maszyny opracowano również wersję myśliwską nocną pod oznaczeniem SPAD S.XICN2, którą wyposażono w reflektor do oświetlania celów w nocy, zamontowany na wspornikach przymocowanych do goleni podwozia, ale nie wzbudziła ona większego zainteresowania dowództwa lotnictwa.

Łącznie wyprodukowano ok. 200 samolotów SPAD S.XI (razem z podobną wersją oznaczoną SPAD S.XVI).

Opis konstrukcji Samolot SPAD S.XIA2 był dwumiejscowym samolotem rozpoznawczym, dwupłatem o konstrukcji drewnianej, z odkrytymi kabinami. Kadłub o konstrukcji kratownicowej, oprofilowany listwami nadającymi mu przekrój niemal owalny, pokrycie przodu kadłuba z blach aluminiowych, reszta sklejką i płótnem. Płaty o niewielkim skosie 5°, kryte płótnem, bez wzniosu, cienkie, dwudźwigarowe w formie płaskiej kratownicy wzmocnionej drutem stalowym, połączone słupkami stalowymi z okładziną drewnianą; płat górny lekko wysunięty do przodu. Lotki tylko na górnym płacie. Usterzenie o konstrukcji drewnianej, kryte płótnem. Podwozie klasyczne dwukołowe stałe, z płozą ogonową. Golenie podwozia z grubej sklejki, koła na półośkach, amortyzowane sznurem gumowym. Główny zbiornik paliwa znajdował się za fotelem pilota, opadowy miał miejsce w baldachimie. Napęd: silnik widlasty Hispano-Suiza 8Be o mocy 162 kW (220 KM), śmigło dwułopatowe, drewniane, lewoobrotowe. Uzbrojenie stanowił karabin maszynowy Vickers 7,7 mm pilota oraz 2 karabiny maszynowe Lewis kal. 7,7 mm obserwatora.

Służba Samoloty SPAD S.XIA2 używało podczas I wojny światowej początkowo lotnictwo francuskie - Aéronautique Militaire. Wyposażono w nie 14 eskadr, począwszy od sierpnia 1917 roku: SPA 2, SPA 8, SPA 55, SPA 59, SPA 62, SPA 212, SPA 255, SPA 256, SPA 257, SPA 259, SPA 261, SPA 265, SPA 268 i SPA 289 (łącznie ze SPADami S.XVI). Maszyny nie znalazły jednak większego uznania, przegrywając rywalizację z Breguetami XIV i Salmsonami 2A2. Były trudne w pilotażu, niesterowne, o słabym wznoszeniu, miały dużą prędkość lądowania i łatwo wpadały w korkociąg; kłopoty sprawiały też silniki Hispano-Suiza, które wpadały w silne wibracje i często ulegały zatarciu. Zostały one wycofane z jednostek bojowych w lipcu 1918 roku. Kilka maszyn trafiło do Rosji, a 35 sztuk zakupiły w 1918 roku Stany Zjednoczone na wyposażenie Amerykańskiego Korpusu Ekspedycyjnego (służyły w 1st i 99th Aero Squadron). W samoloty te wyposażone też zostały trzy eskadry belgijskie, w których to służyły do końca wojny.

SPAD S.XII SPAD S.XIICa1 SPAD S.XII majora Charlesa Johna Biddle'a (1918) Dane podstawowe Państwo Francja Producent Société (anonyme) Pour L'Aviation et ses Dérivés (SPAD) Typ samolot myśliwski Konstrukcja dwupłat o konstrukcji drewnianej Załoga 1 Historia Data oblotu 1917 Lata produkcji 1917 Wycofanie ze służby 1918 Egzemplarze 300 (?) Dane techniczne Napęd 1 Silnik widlasty Hispano-Suiza 8C Moc 200 KM (147 kW) Wymiary Rozpiętość 8 m Długość 6,4 m Wysokość 2,55 m Powierzchnia nośna 20,2 m2 Masa Własna 587 kg Startowa 883 kg Osiągi Prędkość maks. 203 km/h Prędkość wznoszenia 6 m 3 s na 2000 m, 25 m na 5000 m Pułap 6850 m Zasięg 300 km Długotrwałość lotu 1,75 h Dane operacyjne Uzbrojenie 1 działko Puteaux kal. 37 mm, 1 karabin maszynowy Vickers 7,7 mm Użytkownicy

Francja  Wielka Brytania  Stany Zjednoczone

SPAD S.XII – francuski samolot myśliwski zaprojektowany i zbudowany w wytwórni lotniczej Société (anonyme) Pour L'Aviation et ses Dérivés (SPAD)

Historia i użycie w lotnictwie Samolot SPAD S.XII został skonstruowany w grudniu 1916 roku przez inż. Louisa Béchereau we francuskiej wytwórni lotniczej Société (anonyme) Pour L'Aviation et ses Dérivés (SPAD) z inicjatywy znakomitego francuskiego asa lotniczego - Georges'a Guynemera jako następca modelu SPAD S.VII. Chciano w nim znacząco poprawić siłę ognia, montując zamiast pojedynczego karabinu maszynowego działko Puteaux kal. 37 mm. Jednostrzałowe działko o masie 55 kg (z amunicją), ładowane ręcznie z kabiny przez pilota, umieszczono między blokami cylindrów silnika i strzelało przez otwór w osi śmigła (co wymusiło zastosowanie przekładni i reduktora przy przeniesieniu napędu na śmigło)[3]. Celowanie odbywało się przy pomocy karabinu maszynowego Vickers 7,7 mm umieszczonego na kadłubie, który strzelał amunicją smugową.

Mimo zamówienia 300 egzemplarzy samolotu pod oznaczeniem SPAD S.XIICa1 (Ca1 oznaczało jednomiejscowy myśliwiec wyposażony w działko) wyprodukowano ich o wiele mniej - w lotnictwie operacyjnym nigdy nie było ich więcej niż 8 równocześnie. Mała popularność modelu wśród pilotów miała swe przyczyny w trudnościach eksploatacyjnych: wibracje spowodowane reduktorem obrotów silnika, trudność celowania i ładowania działka, mała szybkostrzelność, duży odrzut powodujący zakłócenie stateczności lotu i dym wypełniający po każdym strzale kabinę pilota sprawiały, że tym samolotem latać mogli tylko najlepsi piloci, jak Georges Guynemer, René Fonck, Albert Deullin, Fernand Henri Chavannes, Georges Madon, François Battesti czy Lionel de Marmier. Mimo tych trudności osiągnęli oni na tych maszynach liczne sukcesy - Guynemer był zachwycony swoim avion magique (egzemplarz o numerze S.382), na którym w lecie 1917 roku zestrzelił cztery wrogie maszyny (zwycięstwa nr 49, 50, 51 i 52), zaś "snajper" Fonck osiągnął na dwóch egzemplarzach S.XII (S.445 i S.452) aż jedenaście zestrzeleń! W lipcu 1918 r. jeden egzemplarz tego samolotu został zakupiony przez United States Army Air Service i miał trafić w ręce amerykańskiego asa Davida E. Putnama, jednak zginął on zestrzelony zanim go otrzymał (maszynę w październiku 1918 r. użytkował major Charles John Biddle, dowódca 13th Aero Squadron); również tylko jeden egzemplarz o numerze S.449 trafił w marcu 1918 roku do Wielkiej Brytanii (otrzymał numer B6877), ale został uszkodzony w trakcie prób strzelania i nie został nawet wyremontowany.

Opis konstrukcji Samolot SPAD S.XIICa1 był jednomiejscowym samolotem myśliwskim, dwupłatem o konstrukcji drewnianej, z odkrytą kabiną. Kadłub o konstrukcji kratownicowej i przekroju prostokątnym, pokrycie przodu kadłuba z blach aluminiowych, reszta płótnem. Płaty proste, kryte płótnem, bez wzniosu, cienkie (profil 5%), dwudźwigarowe w formie płaskiej kratownicy wzmocnionej drutem stalowym, połączone słupkami stalowymi z okładziną drewnianą; płat dolny nieco o mniejszej rozpiętości i cięciwie. Lotki tylko na górnym płacie. Usterzenie o konstrukcji drewnianej, kryte płótnem. Podwozie klasyczne dwukołowe stałe, z płozą ogonową. Napęd: silnik widlasty Hispano-Suiza 8C o mocy 147 kW (200 KM) lub w późnej serii produkcyjnej Hispano-Suiza 8Cb o mocy 162 kW (220 KM), śmigło dwułopatowe, drewniane. Zewnętrznie różnił się od S VII nieco większymi wymiarami, głębszym osadzeniem silnika w kadłubie oraz zaokrąglonymi końcówkami skrzydeł i tylnego usterzenia, jak w wersji S. XIII.